Link to Kathimerini:

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_633601_31/12/2006_210741

Ανησυχία εκφράζει το Πατριαρχείο Μόσχας σε επιστολή προς το Φανάρι – Ενδιαφέρον για τις εξελίξεις από Ηνωμένες Πολιτείες και Τουρκία

Του Σταυρου Τζιμα

Ρώσοι, Αμερικανοί και Τούρκοι παρακολουθούν, για τους δικούς τους λόγους ο καθένας, με ενδιαφέρον τις εξελίξεις στη συνεχιζόμενη διένεξη μεταξύ ζηλωτών της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου του Αγίου Ορους και Φαναρίου, ενώ η ατμόσφαιρα στον Αθω παραμένει ηλεκτρισμένη μετά τα τελευταία θλιβερά επεισόδια και οι σχέσεις αγιορειτών - πολιτείας ισορροπούν σε τεντωμένο σκοινί.

Σε μια κίνηση, την οποία αγιορείτικες πηγές εντάσσουν στο ευρύτερο ρωσικό παιγνίδι επιρροής στο Αγιον Ορος, το Πατριαρχείο Μόσχας, έπειτα από σχετικό αίτημα των φανατικών ζηλωτών, παίρνει απροκάλυπτα θέση στη διένεξη νουθετώντας το Ορθόδοξο Οικουμενικό Πατριαρχείο «να αποφύγει απερίσκεπτες ενέργειες και τη χρήση βίας». Με επιστολή του προς τον αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ο επί των εξωτερικών υποθέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας και ισχυρός άντρας της ρωσικής εκκλησίας, μητροπολίτης Σμόλενσκ και Καλίνινγκραντ, Κύριλλος, εκφράζει «ανησυχίες λόγω της εντάσεως που επικρατεί στο θέμα της Μονής Εσφιγμένου και απειλεί να μετατραπεί σε σύγκρουση με τη χρήση βίας». Ως αφορμή για την παρέμβαση σ' ένα ζήτημα που άπτεται αποκλειστικά των πνευματικών αρμοδιοτήτων του Φαναρίου, ο μητροπολίτης Σμόλενσκ επικαλείται «γράμμα του αρχιμανδρίτου Μεθοδίου (σ.σ. ηγούμενου της Εσφιγμένου) προς τον Αγιώτατον Πατριάρχην Μόσχας και Πάσης Ρωσίας κ. Αλέξιον στο οποίο παραπονείται για τις καταπιέσεις των πολιτικών αρχών του Αγίου Ορους που απειλούν, κατά τη γνώμη του, την ύπαρξη της ίδιας της μονής». Το πλέον ενδιαφέρον σε αυτήν την πρωτοβουλία, υποστηρίζουν οι ίδιες πηγές, είναι ότι επιχειρείται εκ μέρους της Μόσχας, εμμέσως πλην σαφώς, η σύνδεση της απόφασης περί απομάκρυνσης των φανατικών ζηλωτών της Εσφιγμένου από το Αγιον Ορος με μεθοδευμένη προσπάθεια του Φαναρίου για τον εκτοπισμό της προαιώνιας ρωσικής παρουσίας στον Αθω.

«…Στην Ρωσία, επίσης, αφενός μάς είναι πολύτιμη η μονή αυτή ως τόπος κουράς του ιδρυτού του ρωσικού μοναχισμού, δηλαδή του Οσίου Αντωνίου, αφετέρου όλα αυτά που γίνονται τώρα στην Ιερά Μονή Εσφιγμένου υπενθυμίζουν στους πιστούς μας την θλιβερά ιστορία της τελευταίας δεκαετίας, όταν με παρόμοια βιαιοπραγία, η σκήτη του προφήτη Ηλία του Αγίου Ορους, (σ.σ. είχαν απελαθεί το 1992 ρωσικής καταγωγής μοναχοί) την οποία έχτισαν οι μοναχοί και ευεργέται της Ρωσίας έγινε απρόσιτος για τους Ρώσους μοναχούς», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Αλλες πηγές, προσκείμενες στην Ιερά Κοινότητα, σχολιάζοντας την απροκάλυπτη παρέμβαση της Μόσχας στο ζήτημα της Εσφιγμένου τη συσχέτιζαν, επιπλέον, με την απώλεια της ρωσικής κυριαρχίας στην Ιερα Μονή Παντελεήμονος, το σπουδαιότερο κέντρο του ρωσικού μοναχισμού στο Αγιον Ορος, η διοίκηση της οποίας πέρασε στους πλειοψηφούντες Ουκρανούς μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης.

Εκαναν, επίσης, λόγο για προσπάθεια της ρωσικής εκκλησίας να καταφέρει επ' ευκαιρία ένα ακόμα «χτύπημα κάτω από τη μέση» στο Οικουμενικό Πατριαρχείο στον διαρκή αγώνα των Ρώσων για την «Τρίτη Ρώμη», τη μετατόπιση, δηλαδή, του κέντρου της παγκόσμιας ορθοδοξίας από το Φανάρι στη Μόσχα. Ενδιαφέρον, αλλά από διαφορετική σκοπιά, για την εσφιγμενίτικη ιδιαιτερότητα στο Αγιον Ορος, επιδεικνύει και η αμερικανική πλευρά. Στελέχη της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα και του προξενείου τους στη Θεσσαλονίκη επισκέπτονται συχνά τον τελευταίο καιρό τις Καρυές και ενημερώνονται απο πρώτο χέρι για την κατάσταση. Με τη διαφορά ότι για τους Αμερικανούς η όλη υπόθεση δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με το οποίο ασχολούνται λόγω των πιέσεων που ασκεί στην κυβέρνησή τους το πανίσχυρο λόμπι των παλαιοημερολογιτών στις ΗΠΑ.

Τις εξελίξεις εξάλλου παρακολουθεί, όσον και εάν εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να την αφορά, και η Αγκυρα. Διπλωματική πηγή έλεγε στην «Κ» ότι οι χειρισμοί του Φαναρίου στο ζήτημα καταγράφονται από τους Τούρκους και μια ενδεχόμενη αιματηρή εξέλιξη θα τροφοδοτούσε επιχειρηματολογία για το πώς αντιλαμβάνεται η Ελλάδα, αλλά και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ζητήματα ανοχής της διαφορετικότητας στη θρησκευτική πίστη, τα οποία για την ίδια έχουν τεθεί ως όροι προκειμένου να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις ένταξής της στην Ε.Ε.

Καθώς η αγιορειτική κοινωνία ετοιμάζεται να γιορτάσει, με το δικό της παλαιό ημερολόγιο, τη γέννηση του Χριστού, την ατμόσφαιρα γαλήνης και καταλλαγής σκιάζει το εσφιγμενικό.

Στις Καρυές το «κούγκι», όπως αρέσκονται να αποκαλούν οι ζηλωτές το κονάκι τους, ενισχύεται με φανατικούς μοναχούς από την Εσφιγμένου αποφασισμένους για όλα, ενώ στο παμπάλαιο κτίριο του αντιπροσωπείου έχουν τοποθετηθεί αισθητήρες φωτός και κρυφές κάμερες ώστε να γίνουν έγκαιρα αντιληπτές ανεπιθύμητες παρουσίες! Οι εσφιγμενίτες είναι σαφές ότι προετοιμάζονται για τον «τρίτο γύρο» και λαμβάνουν όλα τα μέτρα για την απόκρουση των «εισβολέων», όπως αποκαλούν τα μέλη της νόμιμης αδελφότητας.

Μια οργανωμένη αστυνομική επιχείρηση για τη βίαιη απομάκρυνσή τους από το κονάκι παραμονές των Χριστουγέννων απετράπη την ύστατη ώρα χάρη στην έγκαιρη κινητοποίηση των εντός και εκτός Αγίου Ορους ζηλωτών. Περίπου εβδομήντα άντρες των ειδικών δυνάμεων έφτασαν το βράδυ της Παρασκευής 22 Δεκεμβρίου, δύο ημέρες μετά τα θλιβερά επεισόδια στις Καρυές, με εντολή να διώξουν από το κονάκι τους τρεις-τέσσερις εσφιγμενίτες που είχαν απομείνει.

Οι πληροφορίες από τις Καρυές αναφέρουν ότι η επιχείρηση αποφασίστηκε κατόπιν πιέσεων του Φαναρίου, αλλά και της Ιεράς Κοινότητας, και ήταν σύμφωνη η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, όχι όμως και ο αρμόδιος από το ΥΠΕΞ για ζητήματα του Αγίου Ορους υφυπουργός κ. Θόδωρος Κασσίμης.

Μολονότι όμως γνώριζαν την απόφαση τέσσερα-πέντε άτομα, η επιχείρηση προδόθηκε και το όλο σχέδιο εμφανίστηκε στην ιστοσελίδα των εσφιγμενιτών προτού ακόμα η αστυνομική δύναμη φτάσει στην Ουρανούπολη! Ο άριστα οργανωμένος μηχανισμός των ζηλωτών ετέθη σε λειτουργία, τα τηλέφωνα δημοσιογράφων ήχησαν στα άγρια μεσάνυχτα, στο κονάκι εκλήθησαν για «φιλοξενία» κάμερες και συνεργεία τηλεοπτικών σταθμών και εκεί κάπου η σχεδιαζόμενη επιχείρηση πήγε περίπατο.

Εκτός από θεματοφύλακες της ανόθευτης ορθόδοξης θρησκευτικής πίστης, οι φανατικοί ζηλωτές έχουν αυτοαναγορευθεί και σε στυλοβάτες του έθνους. Στην ιστοσελίδα τους εμφανίζουν εαυτούς ως «Ελληνες πολίτες» που διώκονται από έναν… «Τούρκο πολίτη», όπως αποκαλούν τον Οικουμενικό Πατριάρχη, ο οποίος μάλιστα, κατ' αυτούς, κατευθύνει και την υπουργό Εξωτερικών κ. Ντόρα Μπακογιάννη!

Ολα αυτά θα φάνταζαν ως γραφικότητες εάν πίσω από την υπόθεση της Εσφιγμένου δεν καταγραφόταν συσπείρωση και κινητοποίηση των ανά τον πλανήτη φανατικών παλαιοημερολογιτών και αντιπατριαρχικών. Σε αυτόν τον κόσμο, που διαθέτει οικονομική ισχύ και επιρροή στα κέντρα λήψης των αποφάσεων σε ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία, Ρωσία αλλά και εδώ στην Ελλάδα, ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι το «κόκκινο πανί», ο επίδοξος «πορθητής» της δικής τους Ιερουσαλήμ, όπως θεωρούν τη μονή Εσφιγμένου, ο «Δούρειος Ιππος» του Πάπα και των Τούρκων και το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, ενεργούμενό του. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Φανάρι έχει περιέλθει σε δυσχερή θέση με αφορμή το ζήτημα της Εσφιγμένου, σε μια περίοδο μάλιστα που το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει, για πολλούς λόγους, ανάγκη θετικής προβολής παγκοσμίως. Οι χειρισμοί του οδήγησαν σε αδιέξοδο. Η επιμονή του στη διά της βίας απομάκρυνση των φονταμενταλιστών έφερε τη μετωπική σύγκρουση σε μια επί δεκαετίες «παγωμένη» διένεξη.

Οι ζηλωτές, με τη βοήθεια των εκτός Αγίου Ορους ομοϊδεατών τους, χειρίζονται άψογα το όπλο της επικοινωνίας και κατά τα φαινόμενα κερδίζουν τον πόλεμο απέναντι στη νομιμότητα που δικαίως επικαλείται το Φανάρι.

Σε αυτήν την επικίνδυνη διελκυστίνδα εμπλέκεται εκ του ρόλου της και με «βαριά καρδιά» η πολιτεία, η οποία βρίσκεται μεταξύ «σφύρας και άκμονος». Είναι αυτή που σύμφωνα με τον καταστατικό χάρτη πρέπει να στείλει την αστυνομία για να πετάξει έξω από το κονάκι και το μοναστήρι της Εσφιγμένου τους «παράνομους και σχισματικούς», όπως τους έχει χαρακτηρίσει το Πατριαρχείο ή «ταλιμπάν», όπως τους λένε οι άλλοι αγιορείτες, και ένα ενδεχόμενο αιματοκύλισμα, που θα έκανε τον γύρο του κόσμου μέσω της τηλεοπτικής εικόνας, θα το χρεωνόταν η ίδια.

Γι αυτό και προσπαθεί να αποφύγει με κάθε τρόπο το πικρό «ποτήριον» της αστυνομικής επέμβασης. Η τακτική αυτή όμως κινδυνεύει να ψυχράνει τις σχέσεις της με το Πατριαρχείο και την αγιορείτικη ηγεσία. Οσον αφορά τις σχέσεις αγιορειτών - κυβέρνησης, αυτές ήταν ανύπαρκτες ουσιαστικά μέχρις ότου ο πρωθυπουργός κ. Κ. Καραμανλής με την ανεπίσημη αλλά επιτυχημένη επίσκεψή του το καλοκαίρι στον Αθω, τις αποκατέστησε.